دکتر بهرام جلوداری

بانک مرکزی یکی از مؤسسات اساسی در بسیاری از کشورها است و نقش مهمی در افزایش بهره وری اقتصادی دارد. بانک مرکزی، به عنوان بانک مرجع در کشور، وظایف گسترده‌ای دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

کنترل و نظارت بر سیاست پولی: بانک مرکزی با تعیین سیاست‌های پولی متناسب با وضعیت اقتصادی، سطح قیمت، نرخ بهره، تورم و تعادل مالی کشور، در بهبود اقتصاد و افزایش بهره وری تأثیرگذار است.

مدیریت نقدینگی: بانک مرکزی برای کنترل نقدینگی و پایداری نرخ ارز، میزان پول نقد موجود در بازار را تنظیم می‌کند. این کنترل نقدینگی به کاهش تورم و افزایش بهره وری کمک می‌کند.

حمایت از بانک‌های تجاری: بانک مرکزی در صورت نیاز به بانک‌های تجاری، تسهیلات ارزی و اعتباری ارائه می‌دهد و در برخی موارد تعیین سقف نرخ بهره برای وام‌ها و تنظیم نرخ کارمزد بانکی انجام می‌دهد. این اقدامات می‌تواند باعث تحریک فعالیت‌های اقتصادی و افزایش بهره وری شود.

نظارت بر بانک‌های تجاری: بانک مرکزی مسئول نظارت و کنترل بر عملکرد بانک‌های تجاری است. این نظارت می‌تواند باعث پایداری و قابل اعتماد بودن بانک‌های تجاری شود و این امر بهبود اعتماد عمومی را در اقتصاد به دنبال دارد.

تعیین نرخ بهره: بانک مرکزی با تعیین نرخ بهره، تاثیر زیادی در اقتصاد کشور دارد. نرخ بهره‌های پایین‌تر، برای تشویق سرمایه‌گذاری و ایجاد اشتغال در صنایع مختلف بسیار مؤثر است.

تنظیم نرخ ارز: بانک مرکزی می‌تواند با تنظیم نرخ ارز، نوسانات بازار ارز را کنترل کند و تاثیر زیادی در تعادل تجارت خارجی کشور داشته باشد. این عمل باعث کاهش تورم و افزایش بهره وری می‌شود.

ارائه آمار اقتصادی: بانک مرکزی مسئول جمع‌آوری و ارائه آمار اقتصادی به دولت و سایر نهادها است. این آمارها به عنوان ابزاری برای تصمیم‌گیری درباره سیاست‌های اقتصادی کشور استفاده می‌شوند.

با توجه به این نقش‌ها، بانک مرکزی می‌تواند با ایجاد پایداری اقتصادی، تشویق سرمایه‌گذاری و افزایش تولید و اشتغال، به بهبود بهره وری اقتصادی کشور کمک کند. به عنوان مثال، با تنظیم سیاست‌های پولی مناسب و تشویق سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف، بانک مرکزی می‌تواند از گسترش تولید و رشد اقتصادی بهره مند شود. همچنین، با کنترل تورم و تنظیم نرخ بهره، این موسسه می‌تواند باعث افزایش اعتماد عمومی و کاهش هزینه‌های تولید و سرمایه‌گذاری شود که هر دوی آن‌ها می‌تواند به افزایش بهره وری اقتصادی کشور منجر شود.